Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Roujolo(-à-crèsto)
Melampyrum cristatum
Orobanchaceae Scrophulariaceae
Àutri noum : Roujolo, Pinau.
Nom en français : Mélampyre à crête.
Descripcioun :Aquesto roujolo, que se pòu vèire touto jauno, es uno planto pulèu raro que se rescontro dins d'ùni blachiero e faio de colo e de basso mountagno. Se recounèis à si bratèio crestado (careno) sus quatre reng. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Coume tóuti li Melampyrum es uno planto à mita parasito. Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto toussico.
Port : Erbo
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Melampyrum
Famiho : Orobanchaceae
Famiho classico : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 50 à 1200 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Faio
- Blachiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Melampyrum cristatum L., 1753
(= Melampyrum solstitiale Ronniger )